Τό Ψυχαναλυτικό Κίνημα
Τό Ψυχαναλυτικό Κίνημα. Ἡ Πανουργία τοῦ Παραλόγου. Ernest Gellner, 1975, Μετάφραση: Ἀλκυόνη Τσέγκου. Ἐπιμέλεια-Προσθῆκες: Νατάσα Καραποστόλη, Δημήτρης Λίβας, Μαρούλα Μητρούτσικου. Ἀθήνα: Ἐκδόσεις ΑΡΜΟΣ, 2015.
Ἀπό τό ὀπισθόφυλλο:
Ὁ Gellner, φιλόσοφος καί κοινωνικός ἀνθρωπολόγος, ὑπῆρξε πολυγραφώτατος. Ἔγραψε γιά τήν ἐλευθερία, τό ἔθνος, τόν ἐθνικισμό, τή μουσουλμανική κοινωνία. Στό ἀνά χείρας βιβλίο καταπιάνεται μέ τήν Ψυχανάλυση, ἡ ὁποία τόν ἀπασχόλησε ἐπί σειρά ετῶν. Κατά τόν Brunner εἶναι πολύ δύσκολο νά βρεῖ κανεἰς πιὀ σαφῆ καἰ πιό όξυδερκῆ συγγραφέα, ὁ ὁποῖος νά διαθέτει μοναδικό ὕφος καί τό ἐξαιρετικό χάρισμα, πού τόν καθιστᾶ ἱκανό νά ἀποφεύγει τήν πομπώδη φρασεολογία, νά ἐπικεντρώνεται ἀκριβῶς στό θέμα καί νά παρουσιάζει τήν ἄποψή του, ὅσο περίπλοκη κι ἄν εἶναι, μέ σαφήνεια καί πνευματῶδες χιοῦμορ.
Σύμφωνα μέ τὀν συγγραφέα σκοπός τοῦ Ψυχαναλυτικοῦ Κινήματος εἶναι νά προσφέρει μιά ἐκτίμηση τοῦ πῶς, μέσα σέ χρονικό διάστημα μικρότερο τοῦ μισοῦ αἰώνα, αὐτό τό σύστημα ἰδεῶν κατάφερε νά κατακτήσει ἕνα τόσο μεγάλο μεγάλο κομμάτι τοῦ κόσμου, καί σέ τέτοιο βαθμό ὥστε νά ἀποτελεῖ πλέον τό κυρίαρχο ἰδίωμα στή συζήτηση γιά τήν προσωπικότητα καί τίς ἀνθρώπινες σχέσεις. Ὁ Gellner προσπαθεῖ νά τό πετύχει αὐτό συνδέοντας τίς κεντρικές ἰδέες καί τίς πρακτικές τοῦ συστήματος μέ τίς σημαντικώτερες, κοινωνικές καί πνευματικές, ἀλλαγές τῆς ἐποχῆς.
Θεωρεῖ τήν ψυχανάλυση ὡς μιά κοσμική θρησκεία, ἕνα σύστημα πίστης, μία διάδοχη κατάσταση τοῦ ποιμενικοῦ ρόλου πού εἶχε ἡ ἐκκλησία παλαιότερα, ἱκανῆς νά ἐξασφαλίσει πληθώρα ὀπαδῶν καί νά προσφέρει ἕνα εἶδος κοσμικῆς λύτρωσης. Ἀνατρέχει στά σημαντικώτερα ρεύματα ἰδεῶν τῆς ἐποχῆς (Ἀναγγένηση, Διαφωτισμός, Μαρξισμός κ.ἄ.) συγκρίνοντάς τα μέ τόν Φροϋδισμό. Χαρακτηριστικά ἀναφέρει: Ὁ Φροϋδισμός ἦταν διαφορετικός. Ἀπὀ τήν πρώτη στιγμή, ἐμπεριεῖχε μία συγκεκριμένη τάση γιά πολιτικό ἐφησυχασμό. Ἡ σωτηρία ἐναποτίθεται στήν προσαρμογή, ἕναν ὅρο τόν ὁποῖον οὐσιαστικά εἰσήγαγε στό ἠθικό λεξιλόγιο τοῦ σύγχρονου ἀνθρώπου ἡ ψυχολογία τοῦ βάθους. Ὑπαινικτικά ἤ ἀπροκάλυπτα κήρυττε τήν ἀποδοχή τοῦ κοινωνικοῦ συστήματος, κάτι τό ὁποῖο, τελικά, προκάλεσε κάποια ἀμηχανία κατά τήν περίοδο τοῦ Hitler (θά ἔπρεπε κι αὐτό τό καθεστώς νά γἰνει ἀποδεκτό ἀπό τόν ἄνθρωπο πού “τά εἶχε βρεῖ μέ τόν ἑαυτό του”?).
Μέ τό δηκτικό του ὕφος καί τό φλεγματικό του χιοῦμορ διατυπώνει ρήσεις, ὅπως:
Ἄν ἡ ἀνάλυση ἦταν ἀποτελεσματική, οἱ Γιαπωνέζοι θά τήν εἶχαν υἱοθετήσει ἐδῶ καί πολύ καιρό, καί θά εἶχαν πλημμυρίσει τήν παγκόσμια ἀγορά μέ φθηνότερους, πιό γρήγορους καί πιό ἀποτελεσματικούς ἀναλυτές.
Κατά φαντασίαν εἶναι ἡ θεραπεία καί ὄχι ἡ ἀσθένεια.
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ
Σημείωμα τοῦ Ἰ.Κ. Τσέγκου
ΠΡΟΛΟΓΟΣ ἀπό τόν Jose Brunner
ΕΥΧΑΡΙΣΤΙΕΣ
ΕΙΣΑΓΩΓΗ στή δεύτερη ἔκδοση
- Ἐπιστροφή στή Φύση
- Ἡ Μάστιγα
- Ἡ Ἐπίδραση τοῦ Πιραντέλο
- Στόν Τροχό τῶν Βασανιστηρίων
- Ὁ Πανοῦργος Μεσάζων
- Ἡ Ἀνακτηθεῖσα Πραγματικότητα
- Ἡ Ἀστικοποίηση τῆς Ψυχῆς
- Ἡ Ἀνατομία μιᾶς Πίστης
- Τά Ὅρια τῆς Ἐπιστήμης
- Ἡ Κατά Φαντασίαν Θεραπεία
ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Α’
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
ΕΥΡΕΤΗΡΙΟ ΘΕΜΑΤΩΝ
Παρουσίαση τοῦ βιβλίου, “Τό Ψυχαναλυτικό Κίνημα. Ἡ Πανουργία του Παραλόγου” τοῦ Ernest Gellner, στίς Ἐκδόσεις ΑΡΜΟΣ, τό Σάββατο 28 Μαρτίου 2015.
Παρουσίασαν οἱ: Θεόδωρος Ζιάκας, συγγραφέας, Σπύρος Κουτρούλης, συγγραφέας, Ἰωάννης Τσέγκος, Διευθυντής τῆς Σειρ[ςς “Σύγχρονη Ψυχοθεραπεία”