Ἡ διαγνωστική περίοδος ἔχει ὡς σκοπό τή διαμόρφωση μιᾶς ὁλοκληρωμένης ἐκτίμησης, προκειμένου νά συγκροτηθεῖ ἡ θεραπευτική πρόταση. Περιλαμβάνει:

• Πρώτη Συνάντηση: διαρκεῖ μία ὥρα καί κατά τή διάρκειά της διαμορφώνεται μιά ἀρχική ἐκτίμηση τοῦ προβλήματος ἐνῶ, παράλληλα, ὁ ἐνδιαφερόμενος ἐνημερώνεται γιά τίς ὑπηρεσίες πού παρέχονται.
• Ψυχιατρική Ἐκτίμηση
• Ψυχολογική Ἀξιολόγηση: xορήγηση ψυχολογικῶν δοκιμασιῶν (tests), μέ σκοπό τήν ἐκτίμηση τῆς προσωπικότητας ὡς συνόλου, μέσῳ δομημένων ἐρωτηματολογίων (Μ.Μ.Ρ.Ι., Eysenck, C.Ρ.Ι.) καί προβλητικῶν τεχνικῶν (Rorschach, Τ.Α.Τ., C.Α.Τ., Rotter), καθώς καί τῶν ἐπιμέρους λειτουργιῶν της (π.χ. νοημοσύνης: W.A.I.S., Raven’s Ρ.Μ.) κ.ἄ. Χορηγοῦνται ἐπίσης καί δοκιμασίες ᾿Επαγγελματικοῦ Προσανατολισμοῦ σέ ἐφήβους καί νεαρούς ἐνήλικες.
• Οἰκογενειακή Ἀξιολόγηση: συνάντηση μέ τό ἄμεσο οἰκογενειακό περιβάλλον τοῦ ἐνδιαφερομένου.

Ἡ ψυχοθεραπεία, δυαδική καί ὁμαδική, ἀποτελεῖ θεραπεία ἐπιλογῆς, καί δέν εἶναι ἁπλῶς ὑποστηρικτική σέ κάποιο θεραπευτικό σχῆμα.

Δυαδική Ψυχοθεραπεία:

Ἀποτελεῖ συνήθως τό πρῶτο στάδιο τῆς θεραπείας, μετά τήν ἀξιολογητική περίοδο. ῾Η κάθε συνεδρία διαρκεῖ 50 λεπτά, εἶναι δυναμικά προσανατολισμένη καί ἡ συχνότητά της εἶναι ἑβδομαδιαία ἢ δεκαπενθήμερη.

Ὁμαδική Ψυχοθεραπεία:

• Ὁμαδική Ἀνάλυση: πρόκειται γιά βραδέως ἐναλλασσόμενες ὁμάδες πού λειτουργοῦν μέ βάση τίς ἀρχές τῆς Ὁμαδικῆς ᾿Ανάλυσης. ῾Η συχνότητα ποικίλλει (ἀπό μία φορά τήν ἑβδομάδα ἕως μία φορά ἀνά δεκαπενθήμερο) καί ἡ διάρκεια κάθε συνεδρίας εἶναι μιάμιση ὥρα.
• Ψυχόδραμα: πρόκειται γιά ὁμάδες πού λειτουργοῦν συνδυάζοντας τήν ὁμαδική διαδικασία μέ τίς ψυχοδραματικές τεχνικές. Ἀντικείμενό τους εἶναι ἡ ἐκδραμάτιση καταστάσεων, γεγονότων ζωῆς ἢ καί φανταστικῶν θεμάτων προκειμένου νά διευκολυνθεῖ τόσο ἡ ἀνάληψη ὅσο καί ἡ ἀπέκδυση ποικίλων ρόλων.
• Κοινωνικοθεραπεία: ἕνας μεγάλος ἀριθμός Κοινωνικοθεραπευτικῶν ὁμάδων, μέ ποικίλες δραστηριότητες, λειτουργεῖ στό πλαίσιο τῶν τριῶν Ψυχοθεραπευτικῶν Κοινοτήτων.

Οἱ Ψυχοθεραπευτικές Κοινότητες (Καθημερινή, Δεκαπενθήμερη καί Θερινή) συνιστοῦν ἕνα πρωτότυπο μοντέλο Θεραπευτικῆς Κοινότητας “δημοκρατικοῦ τύπου”, πού καλύπτει ὅλο τό φάσμα τῶν ψυχοδυναμικῶν καί κοινωνικοδυναμικῶν δραστηριοτήτων. Εἶναι προσαρμοσμένες στίς ἑλληνικές ἰδιαιτερότητες καί ἀπαιτήσεις καί ἔχουν προκαλέσει τό διεθνές ἐνδιαφέρον.

Τό Ψυχοθεραπευτικό Μοντέλο Θ.Κ. ταίριαζε περισσότερο στίς ἀνάγκες καί τούς στόχους πού ἐτέθησαν στό Α.Ψ.Κ. ἀπό ἱδρυσή του. Ὡστόσο, εὐθύς ἐξ ἀρχῆς ἐφαρμόσθηκαν διαφόρων εἰδῶν καινοτομίες, μέ γνώμονα πάντοτε τίς ἑλληνικές ἰδιαιτερότητες καί τίς ἀνάγκες τῆς καθημερινῆς κλινικῆς πρακτικῆς. Διαμορφώθηκε, λοιπόν, σταδιακά τό Ὁμαδικοαναλυτικό  Μοντέλο  Θεραπευτικῆς  Κοινότητας. Ἡ ἐπίδραση τῆς Ὁμαδικῆς Ἀνάλυσης καί τοῦ Ψυχοδράματος ὑπῆρξαν καθοριστικές. Ἐπιπλέον, καί κυρίως ὅμως, προσλαμβάνει τίς ἀρχές καί τά χαρακτηριστικά ἐκεῖνα τοῦ ἑλληνικοῦ παραδοσιακοῦ κοινοτικοῦ τρόπου ζωῆς, πού συμβάλλουν  στή διάπλαση τοῦ  ἀτόμου  καί  τήν  ἀνάδειξή του ὡς «προσώπου», σέ ἀντίθεση μέ τό δίπολο ἀτομικισμοῦ – κολλεκτιβισμοῦ. Καθίσταται, ἔτσι, ἕνα «ἀνθρωποπλαστικό» θεραπευτικό πλαίσιο, πού εὐνοεῖ τήν καλλιέργεια τῆς προσωπικῆς ἑτερότητας καί τήν ἀνάδειξη καί ἑδραίωση τοῦ ἀτόμου ὡς προσώπου. Βασικό χαρακτηριστικό αὐτοῦ τοῦ σχήματος εἶναι ἡ χρήση τῶν διαδικασιῶν τῆς ἀντιπροσωπευτικῆς δημοκρατίας, μέ τίς ὁποῖες ἐπιδιώκεται ἡ καλλιέργεια τῶν δυνατοτήτων συμμετοχῆς τοῦ θεραπευομένου στή λειτουργία τοῦ θεσμοῦ καί ἡ ἐλαχιστοποίηση τοῦ παθητικοῦ ρόλου.

Γιατί Θεραπευτική Κοινότητα:

• Eὐέλικτη καί ἀποτελεσματική προσέγγιση, πού συνδυάζεται μέ ἄλλες θεραπεῖες.
• Ποικιλία ὁμαδικῶν δραστηριοτήτων, ψυχοθεραπευτικῶν καί κοινωνικοποιητικῶν.
• Ἐνεργός ἐμπλοκή καί κινητοποίηση.
• Ἀξιοποίηση τῶν ὑγιῶν λειτουργιῶν τῶν συμμετεχόντων μέ σκοπό τήν ἐπίτευξη προσωπικῶν ἀλλαγῶν.

Ἐνδειξεις – Ποιοί παραπεμπονται:

• Ὅσοι παρουσιάζουν, κάθε εἴδους ψυχικές διαταραχές (ἀγχώδεις, καταθλιπτικές, ψυχωσικές, διαταραχές προσωπικότητας). Κυρίως ἐκεῖνες πού ἀποκαλοῦνται σοβαρές, μέ ἔκδηλη συμπτωματολογία, ὅπως ἀπομόνωση, ἀπόσυρση, ἐλλιπής ἐπαφή μέ τήν πραγματικότητα, χαμηλή λειτουργικότητα καί δέν ἀνταποκρίνονται θετικά στή μονοθεραπεία (φαρμακευτική ἀγωγή, δυαδική ψυχοθεραπεία ὁποιασδήποτε προσέγγισης).

Ποιός παραπέμπει:

• Ψυχίατροι, Ψυχολόγοι καί γενικώτερα Ψυχοθεραπευτές πού ἐκτιμοῦν ὅτι ὁ θεραπευόμενός τους χρήζει ἑνός ἐπί πλέον θεραπευτικοῦ / ὑποστηρικτικοῦ πλαισίου.  Ἀπαραίτητη εἶναι ἡ συστηματική συνεργασία καί ἐνημέρωση τοῦ παραπέμποντος. Εἶναι αὐτονόητο ὅτι ὁ θεραπευόμενος μπορεῖ νά προσέλθει καί μέ δική του πρωτοβουλία.

Εὐέλικτο Πρόγραμμα

• Ἡ συμμετοχή προσαρμόζεται στίς καθημερινές δραστηριότητες καί τίς ἀνάγκες. Ἐπιλογή  μεταξύ ποικίλων ὁμαδικῶν δραστηριοτήτων, πού ἀξιοποιοῦν τήν τέχνη (μουσική, ζωγραφική, θέατρο, Ψυχόδραμα κ.ἄ.), τήν κίνηση (χορό, κινητική ἔκφραση), καθώς καί τόν λόγο, σέ ἑβδομαδιαία ἤ δεκαπενθήμερη συχνότητα. Ἐπιλογή τῶν ὡρῶν συμμετοχῆς, καθώς οἱ Κοινότητες λειτουργοῦν καθ’ ὅλη τή διάρκεια τῆς ἡμέρας.

Διαδικασία Συμμετοχῆς

• Τηλεφωνική ἐπικοινωνία τοῦ ἐνδιαφερομένου γιά τήν πρώτη συνάντηση.
• Συνάντηση μέ Θεραπευτή τῆς Κοινότητας. Συναποφασίζεται τό κατάλληλο, ἐξατομικευμένο, πρόγραμμα συμμετοχῆς σέ δραστηριότητες μέ ἑβδομαδιαία ἤ δεκαπενθήμερη συχνότητα.
• Συστηματική ἐπικοινωνία τοῦ Θεραπευτοῦ τῆς Κοινότητας μέ τόν παραπέμποντα θεράποντα.
• Συμμετοχή τοῦ ἐνδιαφερομένου στίς κοινοτικές ὁμαδικές δραστηριότητες γιά ὅσο χρειάζεται, μέ τίς ἀναγκαῖες, σύν τῶ χρόνῳ, τροποποιήσεις.

Κόστος

• Εἶναι γνωστό ὅτι ἡ Ὁμαδική Ψυχοθεραπεία εἶναι ὄχι μόνον ἀποτελεσματική ἀλλά καί ἡ πλέον συμφέρουσα οἰκονομικά. Τό κόστος τῆς θεραπείας στίς Ψυχοθεραπευτικές Κοινότητες τοῦ Α.Ψ.Κ. εἶναι ἰδιαιτέρως χαμηλό καί διαμορφώνεται ἀναλόγως τοῦ ἀριθμοῦ τῶν ὁμάδων.

Καθημερινή Ψυχοθεραπευτική Κοινότητα
Συντονίστρια: Μαρία Μπαντῆ
Συν-συντονίστρια: Κατερίνα Τουτούζη

Τό πρόγραμμα τῆς Καθημερινῆς Ψυχοθεραπευτικῆς Κοινότητας περιλαμβάνει ἕναν μεγάλο ἀριθμό ὁμάδων (Κοινωνικοθεραπευτικές καί Ψυχοθεραπευτικές). ῾Η Κοινότητα λειτουργεῖ καθ᾿ ὅλη τή διάρκεια τῶν ἐργασίμων ἡμερῶν τῆς ἑβδομάδας, ἐκτός ἀπό τίς ἀργίες καί τίς διακοπές (δύο ἑβδομάδες τά Χριστούγεννα καί τό Πάσχα καί ἔξι ἑβδομάδες τό καλοκαίρι). Οἱ ὧρες παρακολούθησης ρυθμίζονται ἀναλόγως τῶν ἀναγκῶν καί τῶν δυνατοτήτων τοῦ κάθε ἐνδιαφερομένου.

Δεκαπενθήμερη Ψυχοθεραπευτική Κοινότητα
Συντονίστρια:  Χριστίνα Τερλίδου
Συν-συντονιστής: Σταμάτης Βλάχος

Συνιστᾶ ἕνα πρωτότυπο μοντέλο Κοινοτικῆς Θεραπείας, τό ὁποῖο ἀποτελεῖται ἀπό Κοινωνικοθεραπευτικές καί Ψυχοθεραπευτικές Ὁμάδες. Λειτουργεῖ ἀνά δεκαπενθήμερο, οἱ δέ θεραπευόμενοι παρακολουθοῦν δύο, τρεῖς ἢ καί περισσότερες θεραπευτικές δραστηριότητες. Ἀπευθύνεται σ᾿ ἐκείνους πού, εἴτε λόγῳ θεραπευτικῆς ἐκτίμησης εἴτε λόγῳ εἰδικῶν συνθηκῶν (ἀπόσταση, ἐναλλασσόμενο ὡράριο ἐργασίας κ.λ.π.), δέν χρειάζεται ἢ δέν ἔχουν τή δυνατότητα νά συμμετέχουν στίς ἑβδομαδιαῖες θεραπευτικές δραστηριότητες.

Θερινή Θεραπευτική Κοινότητα
Λειτουργεῖ κατά τήν περίοδο τῶν θερινῶν διακοπῶν καί διαρκεῖ τρεῖς ἑβδομάδες. Ἀφορᾶ ἐκείνους, πού χρειάζεται νά συνεχίσουν τή θεραπεία τους ἢ ἄτομα πού ἔχουν ἄμεση ἀνάγκη θεραπείας κατά τήν περίοδο αὐτή.

Θεραπευτική Κοινότητα

Οἱ ὑποστηρικτικές θεραπεῖες περιλαμβάνουν ἕνα εὐρύ φάσμα ὑπηρεσιῶν, οἱ ὁποῖες διεξάγονται εἴτε δυαδικά εἴτε ὁμαδικά, καί μέ συχνότητα πού ταιριάζει στίς ἀνάγκες τῶν ἐνδιαφερομένων.

Συμβουλευτικές Συναντήσεις: πρόκειται γιά περιορισμένο ἀριθμό συναντήσεων, μέ σκοπό τήν ἀντιμετώπιση συγκεκριμένου προβλήματος, πού ἀφορᾶ εἴτε τόν ἴδιο τόν ἐνδιαφερόμενο εἴτε μέλος τῆς οἰκογενείας του κ.λ.π.

Παρακολούθηση Παλαιῶν Περιστατικῶν (follow-up): συναντήσεις μέ πρώην θεραπευόμενους οἱ ὁποῖοι, ἐνῶ ἔχουν ὁλοκληρώσει μία ψυχοθεραπευτική διαδικασία, χρήζουν, ἐν τούτοις, ἐνθαρρυντικῆς ἢ φαρμακευτικῆς ὑποστήριξης κατά διαστήματα.

Οἰκογενειακές Συναντήσεις: παράλληλα μέ τή θεραπεία τοῦ ἐνδιαφερομένου, γίνονται συναντήσεις μέ τήν οἰκογένεια εἴτε ἐνημερωτικοῦ περιεχομένου εἴτε πρός ἐπαναπροσδιορισμό τῶν θεραπευτικῶν στόχων.

Φαρμακοθεραπεία: συστηματική παρακολούθηση καί ἔλεγχος τῆς φαρμακευτικῆς ἀγωγῆς τοῦ θεραπευομένου.

Ἐφημερίες: ἐκτός τῶν ἐργασίμων ἡμερῶν καί ὡρῶν λειτουργίας τοῦ Α.Ψ.Κ., ὑπάρχουν ὀργανωμένες ἐφημερίες γιά τήν ἀντιμετώπιση τῶν ἐκτάκτων ἀναγκῶν τῶν θεραπευομένων τοῦ Κέντρου.

Ἡ θεραπεία Οἰκογένειας καί Ζεύγους ἀκολουθεῖ μία ἐπιλεκτική προσέγγιση, θεωρητική καί πρακτική, ἐπηρεασμένη σέ μεγάλο βαθμό ἀπό τήν Ὁμαδικοαναλυτική θεωρία. Γίνεται μέ δύο Θεραπευτές Οἰκογένειας καί ὀργανωτικά ἀνήκει στό Τμῆμα Θεραπείας Οἰκογένειας καί Παιδιῶν.

Οἱ θερινές θεραπευτικές δραστηριότητες παραγματοποιοῦνται κατά τή διάρκεια τοῦ καλοκαιριοῦ.Τό Κέντρο παραμένει συνεχῶς ἀνοικτό, μέ ἐξαίρεση μίας ἑβδομάδας, γύρω ἀπό τό Δεκαπενταύγουστο. Ἀπό τά μέσα Ἰουλίου ἕως τά τέλη τοῦ Αὐγούστου, γίνονται ὁρισμένες, ἀναγκαῖες τροποποιήσεις στίς δραστηριότητες πού λειτουργοῦν ὅλη τή χρονιά. Οἱ δραστηριότητες στίς ὁποῖες μποροῦν νά συμμετέχουν οἱ ἐνδιαφερόμενοι εἶναι:

• Πρώτη Συνάντηση καί Διαγνωστική Περίοδος (Ψυχιατρική Ἐκτίμηση, Ψυχολογική Ἀξιολόγηση), τόσο γιά ἐνηλίκους ὅσο καί γιά γονεῖς, παιδιά καί ἐφήβους.
• Συμβουλευτικές Συναντήσεις (ἀτομικές, οἰκογενειακές, ζεύγους).
• Ψυχιατρική παρακολούθηση.
• Δυαδική Ψυχοθεραπεία.
• Θερινή Θεραπευτική Κοινότητα: συμμετοχή σέ ποικιλία ὁμάδων, μέ δραστηριότητες ἤ /καί συζήτηση, μέ χαρακτηριστικά βραχείας ψυχοθεραπείας.Τό κάθε μέλος, σέ συννενόηση μέ τόν ὑπεύθυνο θεραπευτή, ἐπιλέγει τό πρόγραμμα πού ταιριάζει στίς ἀναγκες του καί τό παρακολουθεῖ γιά συγκεκριμένο διάστημα (τρεῖς ἑβδομάδες).

Ἡ Ὁμάδα Περιθαλπόντων εἶναι μία ὑποστηρικτικοῦ τύπου θεραπευτική ὁμάδα πού ἀπευθύνεται σέ περιθάλποντες πασχόντων ἀπό χρόνια σωματικά νοσήματα ὅπως, πολλαπλή σκλήρυνση, ἀγγειακό ἐγκεφαλικό, ἄνοια, νόσος Parkinson, χρόνια ἀποφρακτική πνευμονοπάθεια, καρκίνος, τετραπληγία, κ.λ.π. Νόσους πού καθιστοῦν τήν καθημερινότητα κοπιαστική καθώς ἀφαιροῦν ἀπό τούς πάσχοντες τήν πλήρη λειτουργικότητά τους, μέ ἀναγκαῖο ἐπακόλουθο τή φροντίδα ἀπό κάποιον ἄλλον. Οἱ περιθάλποντες (τά παιδιά, ὁ/ἡ σύζυγος, συγγενεῖς, κ.λ.π.) βρίσκονται ἀντιμέτωποι τόσο μέ πρακτικά ζητήματα, τό κοινωνικό καί ψυχολογικό βάρος τῆς νόσου πού ἐξελίσσεται ὅσο καί μέ τήν ἀναπόφευκτη ἀπώλεια τοῦ ἀγαπημένου τους προσώπου. Παράλληλα, ἡ φροντίδα τοῦ ἀτόμου μέ χρόνιο νόσημα ἐπηρεάζει σέ μεγάλο βαθμό τόν περιθάλποντα καί ἐπιφέρει σημαντικές συνέπειες καί αλλαγές στήν λειτουργία καί τή δυναμική τῆς οἰκογένειας.

Οἱ ὁμαδικές προσεγγίσεις προσφέρουν ἀποτελεσματικές θεραπευτικές παρεμβάσεις, δεδομένου ὅτι βασίζουν τήν λειτουργία τους σέ συγκεκριμένους θεραπευτικούς παράγοντες. Οἱ περιθάλποντες συχνά στεροῦνται ἐκπαίδευσης γιά τόν ρόλο πού τούς ἔχει ἀνατεθεῖ καί χρειάζονται ἐργαλεῖα αὐτοφροντίδας ὥστε νά προληφθεῖ ἡ ἐξουθένωση.

Στόχος τῆς ὑποστηρικτικῆς ὁμάδας περιθαλπόντων εἶναι ἡ παροχή συναισθηματικῆς στήριξης, ἡ διαχείριση τῶν δυσφορικῶν συναισθημάτων καί τοῦ ἄγχους καί ἡ παροχή ἐξειδικευμένων θεραπευτικῶν παρεμβάσεων προσαρμοσμένων στίς ἀνάγκες τῆς οἰκογένειας τοῦ πάσχοντος, μέ σκοπό τή διατήρηση τῆς ποιότητας ζωῆς τόσο τοῦ πάσχοντα ὅσο καί τοῦ περιθάλποντα καθώς καί τῆς λειτουργίας ὅλης τῆς οἰκογένειας.

Συντονισμός: Μπέσσυ Καραγιάννη Συν-συντονισμός: Χρῆστος Κανάνα
Συχνότητα συναντήσεων: Δεκαπενθήμερη