Tὸ Ἀσυνείδητο πρὶν ἀπὸ τὸν Freud

Whyte, L.L., 1960. Τὸ Ἀσυνείδητο πρὶν ἀπὸ τὸν Freud. Μετάφραση: Γιῶργος Μερτίκας. Ἐπιμέλεια-Προσθῆκες: Νατάσα Καραποστόλη, Μαρούλα Μητρούτσικου, Γιούλα Πάντου. Ἀθήνα: Ἐναλλακτικὲς Ἐκδόσεις, 2009.

 Ἀπό τό ὀπισθόφυλλο:

... Ὅπως εἶναι εὐρέως γνωστό, ὁ Freud διευκρίνισε ὅτι ἀπέφυγε νὰ διαβάσει Schopenhauer καὶ Nietzsche μέχρι τὰ τέλη τῆς ζωῆς του, διότι, καθὼς ἔλεγε, «τὸ προβάδισμα μὲ ἐνδιέφερε λιγώτερο ἀπὸ τὴ διατήρηση τῆς ἀμεροληψίας μου»...

... «Ὁ Freud δὲν πίστευε πραγματικὰ στὸ ἀσυνείδητο»· οὐσια­στικὰ δὲν ἦταν τῆς ἀρεσκείας του, ὅπως καὶ ἡ λίμπιντο ἢ ἡ ἐλεύθερη φαντασία. Διότι, σύμφωνα μὲ τὸν βιογράφο του, πέρασε τὸ μεγαλύτερο μέρος τῆς ζωῆς του φοβούμενος τὶς ἴδιες του τὶς ἐλεύθερες φαντασιώσεις, καὶ ἀναζητοῦσε ἀσφάλεια σὲ μία ἄκαμπτη ἠθική, σ᾽ ἕναν ἁπλοϊκὸ ὀρθολογισμό, σὲ μία αὐστηρὴ ὑλιστικὴ φυσιολογία καὶ σὲ μία ψυχολογία βασιζόμενη στὴν προσπάθεια ἐξάλειψης τῆς πολυπλοκότητας... Θεωροῦσε ὅτι τὰ ὀφέλη, τῆς ψυχανάλυσης, κατὰ κανόνα, δὲν ἦσαν ὁλοκληρωμένα ἢ ὁριστικὰ γιὰ τὸ νευρωτικὸ ἄτομο ἢ ἀκόμα καὶ γιὰ τὸν ἀναλυόμενο ἀναλυτή, καὶ οἱ τεχνικές του δὲν ἔχουν ὁδηγήσει ἀκόμη σὲ σημαντικὲς ἀνακαλύψεις, ποὺ νὰ τὰ βελτιώνουν καὶ νά τὰ διευρύνουν.

... Οἱ περιορισμοὶ τοῦ Freud, ὡς προσώπου ἢ ὡς στοχαστοῦ, ἴσως ἦσαν ἀναπόφευκτοι- ὁπωσδήποτε ἦσαν γόνιμοι. Ὡστόσο, οἱ περιορισμοὶ τοῦ ἐπαγγέλματος εἶναι ἀσυγχώρητοι..! Ἡ ἄκριτη ἀφοσίωση στὸν Freud ἀπὸ μία σχολή, κατὰ τὴν περίοδο 1935 -1945, ὑπῆρξε τόσο βλακώδης ὅσο καὶ ἡ περιφρόνησή του ἀπὸ μία ἄλλη, κατὰ τὴν περίοδο 1905 - 1915.

... Ἡ κριτικὴ ἀποτελεῖ χρέος πρὸς τὴν ἰδιοφυΐα. Τὸ μεγαλεῖο καὶ ἡ παρατεταμένη ἐπιρροὴ τοῦ Freud ἐκλαμβάνονται, ἐδῶ, ὡς δεδομένα. Ὡστόσο, ἡ πρωτοτυπία του, ἀπὸ ὡρισμένες ἀπόψεις, ἦταν μικρότερη ἀπ᾽ ὅσο ὁ ἴδιος ἢ καὶ ἄλλοι εἶχαν φαντασθεῖ. Κάθε γενιὰ μεγαλοποιεῖ τὰ ἐπιτεύγματα τῶν ἡρώων, ποὺ ἡ ἴδια ἔχει δημιουργήσει. Ἄξιοι μαθητὲς τῶν μεγάλων ἀνδρῶν, εἶναι ὅσοι ἐπιδιώκουν νὰ μειώσουν τὴν ὅποια ζημία ἔχουν, ἐνδεχομένως, προκαλέσει, καταδεικνύοντας σὲ ποιὰ σημεῖα οἱ ἰδέες τους ἦσαν ἀνεπαρκεῖς ἢ ἐσφαλμένες.

                                            L.L. WHYTE

Κριτικές-Παρουσιάσεις

• "Ἐλευθεροτυπία"/"Βιβλιοθήκη", τχ. 614, 31.7.2010
• "Ἀπογευματινή", 22.3.2010
• ΑΡΔΗΝ
• ΑΝΤΙΦΩΝΗΤΗΣ, 16.8.2010

Ἡ ἰδέα τῶν ἀσυνειδήτων ψυχικῶν διεργασιῶν ἦταν, ἀπὸ πολλὲς πλευρές, κατανοήσιμη γύρω στὰ 1700, ἐπίκαιρη γύρω στὰ 1800 καὶ ἀποτελεσματικὴ γύρω στὰ 1900.